İş zekâsı ve veri analitiği; farklı sistemlerden gelen verileri (operasyon, satış, lojistik, bakım, güvenlik vb.) bir araya getirip anlamlı içgörülere dönüştürerek kararları daha hızlı, ölçülebilir ve kanıta dayalı almayı sağlayan yöntem ve araçlar bütünüdür.
Hızlı karar: Gerçek zamanlı panolar ve raporlar
Maliyet kontrolü: İsraf ve verimsizlik noktalarının görünür olması
Risk yönetimi: Anomali tespiti ve erken uyarılar
İş sürekliliği: Duruş nedenlerinin analizi, kök neden tespiti
Şeffaflık: Hedef/KPI takibi ve ekipler arası ortak dil
Veri kaynakları: ERP/CRM, üretim hatları, IoT/sensörler, loglar
Entegrasyon (ETL/ELT): Veriyi toplama, temizleme, birleştirme
Depolama: Veri ambarı / lakehouse mimarisi
Modelleme: Boyutsal modeller, ölçüler ve hiyerarşiler
Panolar & raporlar: Drill-down, filtreleme, zaman serisi analizi
Uyarılar: Eşik aşımlarında e-posta/SMS/uygulama bildirimi
Gelişmiş analitik: Tahminleme (forecast), anomali, optimizasyon
Üretim: OEE, duruş analizi, kalite ve hurda oranları
Lojistik/Depo: Giriş-çıkış yoğunluğu, stok devir hızı, rota verimliliği
Perakende: Ziyaretçi trafiği, dönüşüm oranı, sepet analizi
Finans: Kârlılık, müşteri yaşam boyu değer, risk skorları
Sağlık/Eğitim/Kamu: Kaynak planlama, hizmet kalitesi ölçümü
Güvenlik Operasyonları: Alarm/erişim/kamera korelasyonu, yanlış alarm azaltma
Operasyon: Duruş süresi, arıza sıklığı (MTBF), onarım süresi (MTTR)
Satış/Finans: Gelir, brüt marj, maliyet birimleri, tahsilat süresi (DSO)
Lojistik: Teslimat süresi, zamanında teslimat oranı (OTD)
Güvenlik: Alarm yanıt süresi, kayıt sürekliliği, olay yoğunluğu
Keşif & hedefler → 2) Veri haritası & ETL → 3) Model & pano prototipi →
Pilot kullanım & geri bildirim → 5) Yaygınlaştırma & eğitim → 6) Bakım & iyileştirme
Önce problem, sonra araç: Araç seçimini iş hedefleri belirlesin
Küçük başlayın: Hızlı kazanım (quick win) → sonra genişletin
Veri kalitesi: Tekil doğruluk, zaman damgası, veri sözlüğü
Yönetim sponsorluğu: KPI’lar net ve sahipli olsun
Gizlilik & mevzuat: Erişim yetkileri, loglama, KVKK uyumu